Het is eigenlijk de ultieme mindfuck: je ontvlucht een dramatische situatie om uiteindelijk op een even zo vreselijke plek te belanden. Zoals je tijdens het kijken van een horrorfilm tegen het scherm schreeuwt: ren niet het huis in!, omdat je weet dat dit niet het gewenste happy end gaat opleveren. Zo is het ook met de duizenden vluchtelingen die nu aan het overleven zijn in de verschillende kampen in Europa. Op Lesbos. Op Samos. Het zijn er duizenden en hun situatie wens je je ergste vijand niet toe.
Regen in de drup
Hoe wanhopig moet je zijn om huis en haard (als dat al niet vernietigd is) achter te laten? Om met gevaar voor eigen leven, en misschien ook dat van je geliefden die mee zijn gevlucht, de grens of zee over te steken. Op een gammel bootje, met iets om je bovenlijf dat door moet gaan voor een zwemvest. Doodeng. Hoe vreselijk is het dat de ellende na het bereiken van een kamp verre van voorbij is. “We fled Iraq in search of peace, but here in Moria we found hell,” zo omschrijft een vluchteling van wie haar dertienjarige dochter verschillende keren een zelfmoordpoging heeft gedaan.
Kamp zonder hoop
In plaats van een veilige haven waar gewerkt kan worden aan jouw nieuwe toekomst, ben je zwaar aan het overleven in de vluchtelingenkampen. Overbevolkt, slechte voorzieningen, te weinig medische en psychische hulp, geweld. Tot overmaat van ramp zit je in een limbo: niemand die je kan vertellen hoe lang deze situatie gaat duren, want doorstroom is er nauwelijks. Met dank aan het niet naleven van de politieke deal tussen Turkije en de EU. Om gek van te worden. Letterlijk.
Gewoon doorgaan. Not.
Na de psychische dreun die vluchtelingen in hun thuisland hebben opgelopen, wordt zo tijdens hun verblijf in de kampen trauma op trauma gestapeld. De gevolgen zijn dramatisch. Psychische problemen zoals Post Traumatisch Stress Syndroom zijn eerder regel dan uitzondering. Voor ouder én kind. Het is een feit dat heel veel kinderen van gevluchte ouders eenmaal in hun nieuwe thuisland lang last ervaren van de heftige dingen die ze hebben meegemaakt. Bedplassen, nachtmerries, slecht slapen. Maar ook: slecht presteren op school, verlatingsangst en hechtingsproblemen.
Het lijden moet stoppen
Dat de kans groot is dat deze kinderen hun leven blijven worstelen met psychosociale problemen, zorgt ervoor dat dit een kwestie is die nog decennia lang doorwerkt. Dat voor de vluchtelingen in de kampen de trauma’s as we speak alleen maar groter en complexer worden, maakt de zaak urgenter dan ooit. Er moet dus iets worden gedaan. Twee dingen zijn daarbij essentieel. Als eerste: zorgen dat het leed niet nóg groter wordt. Hoe? Door de situatie in de kampen aan te pakken, de uitzichtloosheid en de erbarmelijke leefomstandigheden. Maar bovenal: de vluchtelingen herlokaliseren. Zodat ze in hun nieuwe thuisland eindelijk door kunnen gaan met hun leven, in plaats van overleven. Ten tweede: goede hulp geven. Daar en eenmaal in het nieuwe thuisland.
Praat en denk mee!
Maar hoe ga je om met getraumatiseerde kinderen? En wat zijn precies de lange termijn effecten van jeugdtrauma’s? Het zijn topics die er toe doen en waar niet altijd pasklare antwoorden voorhanden zijn. Daarom gaan we op bovenstaande en andere onderwerpen in tijdens de expertmeeting die we houden op de dag van het Capital Event op 3 oktober in Amsterdam. Het is een bijeenkomst die voorafgaat aan het avondprogramma. Heb je kennis, ervaring of inzichten die nuttig kunnen zijn voor de lange termijn en wil je deze delen, mail ze dan aan info@rikko.nl. Als je graag ter plaatse wilt meepraten tijdens de expertmeeting, meld je dan hier aan: https://www.eventbrite.nl/e/tickets-capital-event-netherlands-expertmeeting-72093612937